IPS

Autorzy: prof. dr Uwe Scharschmidt, dr Andreas W. Fischer.
Opracowanie wersji polskiej: prof. dr hab. Tatiana Rongińska, prof. dr hab. Werner Gaida.

Dokument (.doc) zawierający krótki opis testu.(zip – około 55KB)

Narzędzie szczególnie przydatne w sferze rozwoju personelu, w poradnictwie zawodowym i akademickim a także w profilaktyce zdrowotnej. W związku z tym, że autorzy koncepcji narzędzia IPS szczególną wagę przywiązują do wymagań społeczno-komunikatywnych, zalecane jest stosowanie metody w grupach zawodowych związanych z dużymi wymaganiami o charakterze psychospołecznym (stanowiskakierownicze, urzędnicy, nauczyciele, opiekunowie i pielęgniarki oraz wszelkie  zawody wymagające kontaktów interpersonalnych).

Kwestionariusz składa się z opisu 15 sytuacji odnoszących się do sferyzachowań społeczno-komunikatywnych, sfery osiągnięć oraz sfery zachowań  prozdrowotnych i relaksacyjnych. Każdej sytuacji przyporządkowanych jest od 5 do 9 twierdzeń opisujących sposób zachowania się jednostki w danej sytuacji oraz jedno twierdzenie służące samoocenie własnych reakcji osoby badanej w tej sytuacji. Osoba badana powinna wyobrazić sobie siebie w danej sytuacji, a następnie, dla każdego z wyszczególnionych sposobów zachowania zaznaczyć w czterostopniowej skali, w jakim stopniu to zachowanie jej dotyczy. Po wyborze reakcji, w każdej sytuacji następuje faza samooceny. Osoba badana powinna wybrać w pięciostopniowej skali, w jakim stopniu jest zadowolona lub niezadowolona ze swoich reakcji w tej sytuacji.

Analiza rzetelności kwestionariusza IPS zawierała ocenę podstawowych właściwości psychometrycznych skal testu. W pierwszej kolejności obliczono wartości średnie i odchylenia standardowe i dokonano porównania z wartościami próby oryginalnej. Porównanie danych uzyskanych w grupie polskiej z danymi oryginalnymi nie wykazało istotnych różnic w poszczególnych skalach kwestionariusza. Rzetelność badana metodą Alfa Cronbacha waha się między 0,61 a 0,93 co pozwala wnioskować o wystarczającej spójności wewnętrznej skal kwestionariusza IPS.

Kwestionariusz IPS został znormalizowany w procesie adaptacji do warunków polskich. Badania normalizacyjne przeprowadzono na próbie N=586 osób. Uczestniczyły w tym osoby z wyższym wykształceniem, pracujące w zawodach wymagających stałych kontaktów interpersonalnych w tym nauczyciele, wychowawcy, osoby na kierowniczych stanowiskach. Część próby normalizacyjnej składała się ze studentów i młodzieży szkolnej. Charakterystykę próby normalizacyjnej polskiej przedstawiono w tabeli. W trakcie procedury normalizacyjnej były wykorzystane, w celach porównawczych, wyniki oryginalnych badań normalizacyjnych (N=712).

*Próba losowa obejmuje osoby pracujące na stanowiskach odpowiedzialnych, wymagających kontaktów z współpracownikami i klientami swoich firm, są to osoby w większości z wyższym wykształceniem, głównie kierownicy zespołów projektowych w firmach informatycznych i robiących projekty w zakresie budownictwa komunalnego, dróg i mostów, prawnicy, menadżerowie firm farmaceutycznych.

Badanie testowe może być przeprowadzone w klasycznej wersji „papier-ołówek”, a także przy zastosowaniu specjalnego programu komputerowego. Arkusz testowy zawiera piętnaście różnych życiowych sytuacji przyporządkowanych trzem sferom zachowań: społeczno-komunikacyjnej, zadaniowej i zdrowotno-relaksacyjnej. W każdej z analizowanych sytuacji istnieje możliwość wyboru spośród różnych reakcji, które osoba badana ocenia i następnie wybiera jedną z nich według skali 4-stopniowej: 4-trafne; 3-raczej trafne; 2-raczej nietrafne; 1-nietrafne.

Po oszacowaniu własnych reakcji respondent dokonuje jeszcze jednej oceny, a mianowicie odpowiada na pytanie: „W jakim stopniu jestem zadowolony bądź niezadowolony z moich reakcji w danej sytuacji?”. Służy temu skala 5 stopniowa.

Ocena wyników oprócz standardowego porównania z normami opiera się na porównaniu z profilami referencyjnymi. Profile te określają typowe sposoby zachowań w danej sferze. Dla każdej ze sfer wyznaczono 5 do 6 profili referencyjnych.

Program komputerowy zapewnia zarówno policzenie skal wraz z porównaniem normami jak również automatyczne wykreślenie profili. Dodatkowo generowana jest tabela zawierająca prawdopodobieństwa, z jakimi dana osoba przynależy do każdego z profili referencyjnych.

A Sfera zachowań społeczno-komunikatywnych

• A1 Aktywność w znanych sytuacjach komunikatywnych
• A2 Pewność siebie w sytuacjach wymagań komunikatywnych
• A3 Tendencja do konfrontacji w sytuacjach konfliktów społecznych
• A4 Siła przebicia w roli kierowniczej (Sytuacje 9 i 12/5 pytania)
• A5 Uwzględnienie innych w sytuacji odpowiedzialności społecznej
• A6 Wrażliwość na sytuacje frustracji

B Sfera osiągnięć

• B1 Zaangażowanie w sytuacjach wysokich wymagań
• B2 Tendencja do sztywności w sytuacjach zmieniających się
• B3 Stabilność w sytuacjach stresowych
• B4 Pewność siebie w sytuacjach wymagań egzaminacyjnych
• B5 Gotowość do podejmowania ryzyka i dążenie do kariery zawodowej w sytuacji trudnych zadań zawodowych
• B6 Optymizm wobec codziennych wymagań

C Sfera zachowań zdrowotnych i relaksacyjnych

• C1 Zdolność do odprężenia po godzinach pracy
• C2 Czynny tryb zachowań w czasie wolnym
• C3 Profilaktyka zdrowia w przypadku sygnałów ostrzegawczych

Samoocena

• ZA Zadowolenie z zachowań w sferze społeczno-komunikatywnej
• ZB Zadowolenie ze sfery osiągnięć
• ZC Zadowolenie z zachowań zdrowotnych i relaksacyjnych.